Dünya bu sabah savaş seslerine uyandı. Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok Batı ülkesi tarafından terör örgütü ilan edilen ve Filistin Ulusal Yönetimine bağlı Hamas örgütü, “Aksa Tufanı” adını verdikleri İsrail’e yönelik saldırı operasyonunu başlattı. Saldırının ardından başlayan çatışmalarda en az 198 kişinin öldüğü belirtildi.
Savaş-Barış çıkmazındaki iki ülkeden Filistin, İsrail sokaklarına girdi ve sivil ölümlerin ardından tüm dünyanın gözü, bu iki ülkenin kanlı çatışmasına döndü.
Gazetedesek sizin için bu savaşı derinlemesine analiz etti. İşte İsrail-Filistin gerginliğinin tarihi…
YÜZ YILI AŞKIN SÜREDİR DEVAM EDİYOR
Filistin’in Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olduğu dönemde farklı etnik ve dini gruplar birlikte yaşıyordu. Ancak bu dönemde de toprak anlaşmazlıkları ve gerginlikler sürüyordu.
1917 I. Dünya Savaşı ve Britanya Mandası:
I. Dünya Savaşı sonrasında, İngilizler Filistin’i denetim altına aldı. Balfour Deklarasyonu ile İngiltere, Yahudilere Filistin’de bir ulusal yurt vaadinde bulundu. Bu, Filistin topraklarında karmaşık bir demografik ve siyasi değişimi başlattı.
1947 Birleşmiş Milletler Paylaşım Planı:
II. Dünya Savaşı sonrası, Birleşmiş Milletler Filistin’i Yahudi ve Arap devletleri arasında ikiye bölen bir paylaşım planını kabul etti. Ancak bu plan, bölgede şiddeti körükledi ve İsrail’in bağımsızlığını ilan etmesi ve savaşın patlak vermesiyle sonuçlandı.
1948 Arap-İsrail Savaşı:
1948’de İsrail bağımsızlığını ilan ettiğinde, Arap ülkeleri İsrail’i tanımadı ve savaş başladı. Bu savaş, İsrail’in toprak kazançlarına yol açtı ve yüz binlerce Filistinli mülteci oldu.
1967 Altı Gün Savaşı:
İsrail, 1967’de Mısır, Ürdün ve Suriye’ye karşı kazandığı zaferle Gazze Şeridi, Batı Şeria, Doğu Kudüs ve Golan Tepeleri’ni ele geçirdi. Bu bölgeler hala büyük bir anlaşmazlık konusu olarak varlığını sürdürüyor.
1973 Yom Kippur Savaşı:
Mısır ve Suriye’nin İsrail’e saldırdığı bir savaş. Bu savaş, çatışmaların tırmanmasına yol açtı.
Daha sonra İsrail ile Mısır arasında 1978 yılında Camp David Anlaşması, takip eden yıllarda İsrail ile Ürdün arasında ise Ürdün-İsrail Barış Anlaşması imzalandı.
1990 Oslo Anlaşmaları ile Filistin Yönetimi kuruldu ancak nihai bir çözüm sağlamadı.
PAMUK İPLİĞİNE BAĞLI BARIŞ ANLAŞMALARI
İsrail ve Filistin arasındaki çatışma hala devam ediyor. Filistin, Gazze Şeridi ve Batı Şeria’da bağımsız bir devlet kurma hedefini sürdürüyor.
Filistin’deki iç bölünmeler (Filistin Yönetimi ve Hamas arasındaki çatışmalar gibi) ve İsrail’in yerleşim politikaları, çatışmayı karmaşıklaştırıyor.
Kudüs, özellikle hassas bir konu olarak öne çıkıyor. Günümüzde Türkiye dahil olmak üzere özellikle Batı ülkelerinin çoğu tarafından şehir İsrail’in başkenti olarak tanınıyor. Birleşmiş Milletler’in bu kararı tanımadığını açıklaması ise şehrin statüsünü hâlâ çözümsüz bırakıyor.
ULUSLARARASI TOPLUMUN SAVAŞA KARŞI TUTUMU
Uluslararası toplum, çatışmanın barışçıl bir çözümünü desteklemeye çalışsa da köklü bir çözüm sağlanamıyor. Çatışma, hem İsrail hem de Filistin tarafından büyük kayıplara neden olmasının yanında bölgedeki istikrarı tehdit etmeye devam ediyor.
